Ο Αντώνης Ζαΐρης είναι Επίκ. Καθηγητής Διοίκησης Επιχειρήσεων του Πανεπιστημίου Νεάπολις στη Κύπρο, Μέλος της Ενωσης Αμερικάνων Οικονομολόγων (ΑΕΑ) και Μέλος του Παγκόσμιου Οικονομικού Forum (WEF).
Αποδυνάμωση του ευρώ και το “καλάθι” της νοικοκυράς
Λαμβανομένων υπόψη των τελευταίων ανακοινώσεων της Εurostat ο πληθωρισμός « καλά κρατεί » με αύξηση του μηνός Ιουλίου στην Ευρωζώνη στο 8,9% , καταγράφοντας ιστορικό ρεκόρ από το 1999, ενώ στη χώρα μας άγγιξε το 11,3%. Οι επιπτώσεις του στην ακρίβεια και στην καθημερινότητα των πολιτών είναι εξίσου εντυπωσιακές με ράλλυ ανόδου που σταδιακά έχει ξεκινήσει από το Σεπτέμβριο του 2021 μέχρι σήμερα και μεσοσταθμική αύξηση στο καλάθι της νοικοκυράς της τάξης του 10% εξαιτίας αφενός, συνεχόμενων κυμάτων ανατίμησης σε βασικά καταναλωτικά αγαθά όπως π.χ. λαχανικά, έλαια, φρούτα και αφετέρου, στον τομέα της ανελαστικής ενέργειας πού οφείλεται στο αυξημένο ενεργειακό κόστος εισαγωγής ( πληθωρισμός κόστους) που επηρεάζει με τη σειρά του και την παραγωγή πολλών προϊόντων ( σημειωτέων στις 25 Αυγούστου του 2022 η μεγαβατώρα αντιστοιχεί στα 315 ευρώ, ενώ την ίδια ημερομηνία το 2021 ανερχόταν μόλις στα 27,2 ευρώ).
Βεβαίως η στασιμότητα στις αυξήσεις μισθών και συντάξεων επηρεάζουν άμεσα την κινητικότητα του “καλαθιού” της νοικοκυράς καθώς λόγω πληθωρισμού το αγοραστικό διαθέσιμο εισόδημα έχει υποστεί βλάβη. Υπάρχει όμως και ένας άλλος παράγοντας πέρα του ενεργειακού κόστους που έχει παίξει καθοριστικό ρόλο και αυτός είναι η διολίσθηση, η αποδυνάμωση του ευρώ σε σχέση κυρίως με το δολάριο. Αξίζει να ειπωθεί ότι την περίοδο προ της εισβολής στην Ουκρανία η ισοτιμία κυμαινόταν γύρω στο 1,2 , ενώ από τον Απρίλιο 2020 ξεκίνησε η διολίσθηση με 1,05 στις 29 Απριλίου 2022 και 1 προς 1 περίπου σήμερα (25 Αυγούστου 2022).
Ο βασικός λόγος διολίσθησης του ευρώ έγκειται : Πρώτον, στις υποτιμημένες προβλέψεις των Ευρωπαϊκών οικονομιών για την εξέλιξη του ρυθμού ανάπτυξής τους και Δεύτερον, στις χαμηλές προσδοκίες αναφορικά με την επιτοκιακή διακύμανση του ευρώ σε σχέση με το δολάριο. Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα ακολουθεί αναφορικά με τα επιτόκια λιγότερο επιθετική πολιτική από την Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ καθώς το ισχυρό δολάριο είναι γεγονός ότι εξυπηρετεί την αμερικανική οικονομία αφού περιορίζει την νομισματική επέκταση στην κατεύθυνση μείωσης των πληθωριστικών πιέσεων ,ενώ από την άλλη η ΕΚΤ με το αδύναμο ευρώ εισάγει πληθωρισμό στην Ευρωζώνη.
Ωστόσο, η αποδυνάμωση του ευρώ ,κατά μία έννοια, θα μπορούσε να ασκήσει ευεργετική επίδραση στις εξαγωγικές πρωτοβουλίες που αναπτύσσουν κάποιες Ευρωπαϊκές χώρες , αλλά στην καθημερινότητα των Ευρωπαίων πολιτών η επίδραση δεν μπορεί παρά να είναι αρνητική αφού οι πληθωριστικές πιέσεις “ροκανίζουν” το πραγματικό εισόδημα και υπονομεύουν τις προοπτικές ανάκαμψης της πραγματικής οικονομίας. Oι προβλέψεις , παρά τα καλά αποτελέσματα του α’ εξαμήνου για την πραγματική οικονομία, δεν αναμένονται τόσο καθησυχαστικές για το β’ εξάμηνο του 2022 που ενσωματώνει και τις καταναλωτικές προσδοκίες καθώς ο δείκτης καταναλωτικού κλίματος σύμφωνα με τελευταία έρευνα του ΣΕΛΠΕ –ΕLTRUN (Iούνιος 2022) θα κυμανθεί στο -60 ή και -65 μονάδες !!
